Zamek w Przemyślu

Zamek Kazimierzowski w Przemyślu został wzniesiony po 1340 roku, za panowania Kazimierza Wielkiego. Warownia powstała w miejscu wcześniej istniejącego drewniano-ziemnego grodu, w obrębie którego już w XI wieku król Bolesław Chrobry zbudował murowaną przedromańską rotundę i palatium.

Obecnie renesansowy, zamek Kazimierza Wielkiego wzniesiono w duchu gotyku. W 1498 roku, podczas najazdu Wołochów, warownia została uszkodzona. W pierwszej połowie kolejnego stulecia Piotr Kmita Sobieński podjął się odbudowy zamku w nowej, bastejowej formie, co miało na celu wzmocnienie jego obronności. Kolejna modernizacja została przeprowadzona przez starostę Marcina Krasickiego. Chciał on przekształcić warownię w rezydencję na wzór pobliskiego Krasiczyna, jednak jego plany udało się zrealizować jedynie w niewielkim stopniu.

Przez kolejne dekady zamek zaczął stopniowo popadać w ruinę. W latach 1759-1762, gdy starostą przemyskim był Stanisław Poniatowski, późniejszy król Stanisław August Poniatowski, starano się uporządkować zdewastowaną budowlę. Zburzono wówczas kurtynę południowo-zachodnią wraz z basztami i wzniesiono nowy mur, który zmniejszył obszar zamku.

W 1865 roku warownia stała się własnością miasta. W ciągu dwóch lat na koszt gminy odrestaurowano basztę północną oraz skrzydło północno-wschodnie, w którym w 1885 roku swą siedzibę zyskało Towarzystwo Dramatyczne im. Aleksandra Fredry. Kolejny remont na dużą skalę wykonano w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Zrekonstruowano wówczas baszty południową i zachodnią oraz łączącą je kurtynę. Z kolei na dziedzińcu odsłonięto zarys wspomnianych wcześniej przedromańskich budowli, powstałych za panowania Bolesława Chrobrego.

Obecnie gospodarzem obiektu jest Przemyskie Centrum Kultury i Nauki Zamek, które powołano do życia w styczniu 2005 roku. W niegdysiejszej warowni odbywają się rozmaite wydarzenia kulturalne, w tym koncerty, spektakle teatralne, pokazy taneczne czy wystawy malarstwa, oraz konferencje naukowe.