Zamek w Lidzbarku Warmińskim

Zamek w Lidzbarku Warmińskim, mieście w województwie warmińsko-mazurskim, powstał na przełomie XIV i XV wieku. Lidzbarska posiadłość jest uznawany za jeden z najcenniejszych zabytków architektury gotyckiej w Polsce.

Prace budowlane rozpoczęły się w 1350 roku, po przeniesieniu do Lidzbarka Warmińskiego siedziby biskupów warmińskich. Twierdzę wzniesiono na miejscu niewielkiego grodu pruskiego o nazwie Lecbarg, położonego w ramionach rzek Łyny i Symsarny. Zamek chroniony był dodatkowo murami obwodowymi i fosami, zaś przedzamcze, zlokalizowane w południowej części warowni, od zamku właściwego oddzielone było suchą fosą.

W powstałych w tym samym czasie przedzamczach mieściły się: stajnia, spichrze i wozownia oraz młyn, tartak, szlifiernia, kuźnia miedzi, folusz i garbarnia. Zamek posiada także piwnice, które służyły jako magazyny żywności i więzienie. Obecnie część piwnic przeznaczona jest na sale ekspozycyjne, w których prezentowane są elementy architektury ogrodowej i armaty z herbami biskupów.

Od końca XVI wieku rezydencja lidzbarska zaczęła tracić swój obronny charakter i przekształcać się w okazały dwór książęcy, wyposażony w wytworne sprzęty, biblioteki i dzieła sztuki. W XVII wieku architektura zamku została uzupełniona przez barokowy pałac, dobudowany w 1673 roku przez biskupa warmińskiego Jana Stefana Wydżgę. Pałac rozebrano jednak w latach 1839-1840, a pozostał po nim jedynie zarys fundamentów. W latach 1857-1859, na zlecenie biskupa Józefa Ambrożego Geritza, rozpoczęto przebudowę i adaptację pomieszczeń rezydencji na sierociniec i szpital zakonny.

Pierwsze kompleksowe prace konserwatorskie rozpoczęto w 1927 roku, kiedy to też powołano Muzeum Zamkowe. Działalność kulturalną w historycznej twierdzy zainicjowało w 1958 roku Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Pojezierze. W 1961 roku powołało ono Muzeum Warmińskie, które dwa lata później zostało oddziałem Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.