Zamek w Iłży

Ruiny renesansowo-gotyckiego zamku są jedną z najcenniejszych atrakcji turystycznych Iłży, niewielkiego miasta, leżącego 30 kilometrów na południe od Radomia.

Zgodnie z podaniami historycznymi, dzieje zamku w Iłży sięgają pierwszej połowy XIV wieku. Warownia została wzniesiona z inicjatywy jednego z biskupów krakowskich, których drewniana rezydencja obronna uległa zniszczeniom w wyniku najazdów, mających miejsce pod koniec poprzedniego stulecia.

Z niegdysiejszą twierdzą związanych jest kilka legend. Bohaterką najpopularniejszej z nich jest okrutna księżna Odosława, która w korytarzach biegnących w podziemiach zamku ukryła zrabowane kosztowności. Po latach, podziwiając panoramę roztaczającą się z baszty, spadła z jej szczytu. Po śmierci księżnej prowadzono poszukiwania skarbu, ale nic nie odnaleziono.

Istnieje jednak przekonanie, że odwiedzając okolice warowni w Boże Narodzenie, możemy zobaczyć otwarte wrota, a tuż za nimi dostrzec skrzynie pełne złota, należące do Odosławy. Niemniej każdy, kto skuszony wizją bogactwa zdecyduje się je przekroczyć, zostanie za nimi zamknięty na zawsze.

Inna opowieść traktuje o złej królowej, która nienawidziła swojej synowej. Uciekając się do podstępu i wykorzystując magiczne zdolności, zamieniła ją w kaczkę i wrzuciła do lochu. Uwięziona płakała tak długo, aż jej łzy rozpuściły skały, co umożliwiło ucieczkę. Księżniczka odzyskała swoje ciało i wróciła do ukochanego męża, a jej rzewnym łzom Iłża zawdzięcza swą nazwę.

W tej legendzie doszukuje się również przyczyn zniszczenia twierdzy, której do dzisiejszych czasów zachowały się jedynie fragmenty. W rzeczywistości za upadek zamku w głównej mierze odpowiadają liczne działania wojenne prowadzone na tych terenach, a przypieczętowaniem jego losu był pożar, których wybuchł w XIX wieku.

Dawną świetność budowli, której urokowi uległ podobno sam Jan Kochanowski, próbowano przywrócić już na początku kolejnego stulecia. Niestety, wszelkie prace zabezpieczające, archeologiczne i konserwatorskie były przerywane przez pierwszą i drugą wojnę światową.

Współcześnie ruiny są udostępnione zwiedzającym, przy czym podziwiając pozostałości zamku w Iłży filmowane z drona mamy okazję ujrzeć je z niecodziennej perspektywy.