Pałac Radziejowice

Radziejowice to niewielka, ale bardzo malownicza miejscowość położona w południowo-zachodniej części Mazowsza. W XV wieku w otoczeniu dawnej Puszczy Jaktorowskiej, nad rzeczką Pisią Gągoliną zbudowano reprezentacyjną siedzibę rodu Radziejowskich.

Pierwszym właścicielem tutejszych dóbr ziemskich był Andrzej, protoplasta rodu Radziejowskich, który za panowania Zygmunta Starego został wojewodą płockim. Jednak najsławniejszym z rodu był Stanisław Radziejowski, który mógł pochwalić się niezwykle rozległym majątkiem. Jego pierwsza żona była blisko spokrewniona z Janem III Sobieskim, natomiast dzięki drugiemu małżeństwu stał się członkiem magnaterii litewsko-ruskiej.

Za jego panowania Radziejowice stale się rozwijały. Na polecenie Stanisława rozbudowano wieżę i wzniesiono pałac, znacznie większy niż obecny. W posiadłości regularnie odbywały się huczne uroczystości i przyjęcia, na których bywał nawet sam Zygmunt III Waza.

Ważną rolę w historii rezydencji odegrał również prymas Michał Radziejowski, któremu zawdzięczamy ostateczny kształt posiadłości w Radziejowicach. Po śmierci Michała majątek odziedziczyli jego siostrzeńcy, którzy w połowie XVIII wieku postanowili go sprzedać.

Jednymi z właścicieli pałacu była rodzina Krasińskich, która sukcesywnie go upiększała. Zatrudnili oni architekta Jakuba Kubickiego, pod kierunkiem którego posiadłość zyskała klasycystyczny wygląd, a wokół rezydencji utworzono piękny park w stylu angielskim.

Gośćmi Krasińskich, którzy chcieli uczynić z Radziejowic intelektualny i kulturalny salon Warszawy, byli między innymi Narcyza Żmichowska, Wiktor Gomulicki, Wojciech i Juliusz Kossakowie, Lucjan Rydel, Jarosław Iwaszkiewicz, Henryk Sienkiewicz i Józef Chełmoński.

W czasie drugiej wojny światowej w pałacu funkcjonował szpital dla żołnierzy niemieckich. W 1945 roku Radziejowice przekazano Gminnej Radzie Narodowej, a następnie przejęło je Ministerstwo Kultury. Od 1965 roku rezydencja funkcjonuje jako Dom Pracy Twórczej. Mieści się tu też największa w Polsce wystawa dzieł Józefa Chełmońskiego, a ponadto organizowane są liczne spektakle teatralne, wystawy, warsztaty, plenery oraz koncerty.